Bác sĩ nhi khoa Trần Công

Triệu chứng lâm sàng nào gợi ý tiêu chảy do vi khuẩn hay siêu vi?

Nếu trẻ có sốt cao (> 40 độ), đau bụng, phân có máu, có biểu hiện thần kinh thì gợi ý tác nhân vi khuẩn

Nếu trẻ có nôn nhiều, có biểu hiện viêm hô hấp kèm theo thì gợi ý siêu vi

Có cần xét nghiệm cho tất cả các trường hợp tiêu chảy cấp để xác định tác nhân gây tiêu chảy do siêu vi hay vi khuẩn không?

Nếu tổng trạng bé ổn, không có biểu hiện gợi ý vi khuẩn, các xét nghiệm không được khuyến cáo thường qui

Các xét nghiệm vi sinh nên được thực hiện để xác định tác nhân gây bệnh trên 1 số trẻ có bệnh lí nền mạn tính, tổng trạng xấu hoặc triệu chứng tiêu chảy kéo dài

Bổ sung kẽm

Với các nước nghèo và đang phát triển việc bổ sung kẽm trong tiêu chảy cấp thì có lợi cho phần đông dân số, ở các nước phát triển – nơi mà tỉ lệ thiếu kẽm hiếm thì bổ sung kẽm cũng không thêm lợi ích gì. Bổ sung kẽm có thể gia tăng tần suất nôn mửa và những khó chịu ở dạ dày.

Sữa lactose free

Không khuyến cáo thường quy cho trẻ bị tiêu chảy cấp điều trị ngoại trú (I,A).

Không đủ dữ liệu để đưa ra khuyến cáo ủng hộ hay chống lại việc pha loãng sữa trong điều trị tiêu chảy cấp (I,A)

Chống nôn

Một liều đơn Odansetron đường tiêm hay uống có lợi cho chứng nôn, làm giảm nguy cơ mất nước, tăng khả năng dung nạp nước đường uống (II,B).

Không có bằng chứng ủng hộ việc sử dụng các thuốc chống nôn khác như: domperidone (motilium), metochlopramide (primperan)… trong điều trị nôn ở trẻ bị tiêu chảy.

Các thuốc hấp phụ

Diosmectite có thể cân nhắc trong điều trị AGE (viêm dạ dày ruột cấp) (II,B), các thuốc hấp phụ khác: kaolin-pectin, attapulgite không được khuyến cáo

Bismuth subsalicylate

Không khuyến cáo trong điều trị tiêu chảy trẻ em (III, C)

Racedotril

Có thể cân nhắc trong điều tị tiêu chảy cấp trẻ em (II,B)

Oresol cải tiến

Có mùi vị và hiệu quả tương đương oresol hương vị chuẩn (II,B)

Saccharomyces bouladii và Lactobacillus rhamnosus GG

Đây là 2 loại probiotic men vi sinh không chứng minh được hiệu quả trong điều trị tiêu chảy cấp trẻ em

Chống sốc

Nếu trẻ bị tiêu chảy có shock: 20 ml/kg dung dịch NS hoặc Lactate ringer bolus tĩnh mạch, lặp lại liều 2-3 sau 10- 15 phút nếu huyết áp không cải thiện.

Nên tìm thêm tình trạng bệnh lí khác gây shock nếu sau liều đầu bolus dịch không hết shock

Mất nước nặng

Trẻ bị mất nước nặng cần truyền dịch có thể dùng dung dịch NS 20 ml/ kg truyền trong 2-4 giờ (II,B)

Truyền dịch duy trì có thể dùng dung dịch của dextrose (III,C)

Điện giải

Không sử dụng dịch có nồng độ Na+ < 0.45% để dự phòng hạ natri máu trong 24 giờ đầu (III,C)

Sau khi trẻ đã đi tiểu được, điện giải đồ được biết có thể thêm 20 meq K+/ l dịch