( BS Lưu Hồng Vân- PK Nhi khoa Sunshine )
- Do có sự thay đổi nhiệt độ bình thường của nhiệt độ cơ thể, không có giá trị duy nhất được xác định là sốt. Nói chung, có thể gọi là sốt khi thân nhiệt > 38C ( 100.4F ). Phụ huynh có thể thấy bé có những con số nhiệt độ khác nhau là do tùy thuộc vào vị trí đo nhiệt độ cho bé ( hậu môn, nách, tai, trán, miệng ).
- Đo nhiệt độ ở hậu môn sẽ phản ánh nhiệt độ cơ thể bé chính xác nhất. Đo nhiệt độ vùng dưới cánh tay ( nách ) tuy không chính xác bằng nhưng cũng có thể được sử dụng nếu khó đo ở vùng hậu môn. Khi nhiệt độ vùng trán hoặc tai bé > 37.2C ( 99F ), nên được kiểm tra lại bằng cách đo vùng hậu môn.
- Việc ước đoán nhiệt độ của bé thông qua việc cảm nhận làn da là không chính xác. Đây được gọi là nhiệt độ xúc giác và nó phụ thuộc nhiều vào nhiệt độ của người đang cảm nhận nhiệt độ làn da trẻ.
- Có rất ít hoặc không có bằng chứng nào chứng tỏ bé sẽ sốt khi mọc răng. Mặc dù khó có thể bác bỏ hoàn toàn quan niệm này, nhưng luôn cần lưu ý tìm nguyên nhân gây sốt. Nếu nhiệt độ > 39C ( 102F ): không nên quy cho mọc răng.
- Trẻ nhỏ < 3 tháng tuổi thường được ( hay “bị” ) ông bà, cha mẹ quấn rất kỹ trong chăn, khăn và mặc nhiều lớp quần áo. Điều này làm nhiệt độ của bé có thể tăng lên đôi chút. Tuy nhiên, nếu nhiệt độ vùng hậu môn > 38.5C thường không phải do quấn kỹ mà cần được thăm khám để xác định nguyên nhân gây sốt.
- Nhiệt độ cao không có nghĩa là bé bị bệnh nặng hay cần được điều trị gấp. Thay vào đó, ba mẹ hoặc người giữ bé nên lưu ý đến các biểu hiện của bé trong cơn sốt. Bé sẽ cần gặp BS ngay nếu bé nhỏ hơn 3 tháng tuổi, bé có sẵn các bệnh lý tim, phổi, thần kinh trước đó, hoặc nếu có khó thở, tím môi, bé rất quấy khó chịu, bé không ngừng khóc, bé đau đầu hay đau bụng dữ dội, cổ cứng, ba mẹ phát hiện thóp trước của bé phồng lên, có phát ban hoặc những đốm tím như vết thâm trên da, bé không thể uống được.
- Em bé nhỏ hơn 3 tháng tuổi có nhiệt độ hậu môn > 38C bất kể biểu hiện của bé vẫn vui vẻ, vẫn chịu bú, vẫn nên được đi gặp BS sớm, và không dùng thuốc hạ sốt ở nhà mà không có ý kiến của BS.
- Trong hầu hết trường hợp, KHÔNG CẦN dùng thuốc hạ sốt nếu như bé vẫn tươi tỉnh, chơi vui hoặc nếu bé vẫn ngủ ngon. Có thể dùng thuốc nếu bé có vẻ khó chịu dù điều này không thật sự cần thiết.
- Điều trị thuốc hạ sốt có thể cần thiết ở những bé có những bệnh lý nền sẵn như bệnh tim, bệnh phổi, bệnh lý hệ thần kinh.
- Ở những trẻ đã có tiền căn co giật khi sốt trước đó, việc dùng thuốc hạ sốt ở lần này không có tác dụng giúp phòng ngừa cơn co giật.
- Thuốc hạ sốt được khuyến cáo sử dụng ở trẻ em là Paracetamol ( liều 10-15mg/kg mỗi 4-6 giờ nếu cần ), hoặc Ibuprofen ( liều 5-10mg/kg mỗi 6-8 giờ nếu cần ). Không nên dùng Paracetamol cho trẻ < 3 tháng tuổi và Ibuprofen cho trẻ < 6 tháng tuổi mà không có ý kiến của BS. Không sử dụng thuốc hạ sốt Aspirin cho trẻ < 18 tuổi vì nguy cơ gây ra hội chứng Reye ( bệnh lý não-gan có thể dẫn đến tử vong ).
- Tăng cường bù nước khi trẻ sốt. Trẻ bị sốt có thể không cảm thấy đói, nên đừng ép bé ăn. Tuy nhiên, nên bổ sung nước thường xuyên ( sữa mẹ, sữa công thức, nước ). Trẻ lớn có thể bổ sung nước dừa, súp, kem… Nếu bé không muốn uống nước hoặc không thể uống nước trong vài giờ, phụ huynh nên hỏi ý kiến của BS.
- Bị sốt có thể làm cho bé cảm thấy mệt mỏi và đau nhức. Phụ huynh nên khuyến khích bé nghỉ ngơi nhiều nếu bé muốn. Không cần thiết phải ép bé ngủ hay nghỉ ngơi nếu bé đã cảm thấy khỏe hơn. Bé có thể đi học lại và sinh hoạt bình thường khi nhiệt độ đã ổn định trong vòng 24 giờ.
- Lau mát không có tác dụng giúp hạ sốt hiệu quả. Lau bằng cồn TUYỆT ĐỐI CẤM sử dụng vì nhiều nguy cơ gây hại nếu hấp thụ qua da.